หน้าหนังสือทั้งหมด

การเสพธรรมารมณ์และการรู้จักประมาณในโภชนะ
45
การเสพธรรมารมณ์และการรู้จักประมาณในโภชนะ
...ดูก่อนสารีบุตร เมื่อบุคคลเสพธรรมารมณ์ที่รู้ได้ทางมโนแบบไร อกุศลธรรมทั้งหลายจะเจริญขึ้น แต่กุศลธรรมทั้งหลายกลับเสื่อมลง ธรรมารมณ์ที่รู้ได้ทางมโนแบบนี้ ไม่ควรเสพ ดูก่อนสารีบุตร แต่ว่าเมื่อบุคคลเสพธรร
บทนี้อภิปรายเกี่ยวกับการเสพธรรมารมณ์ในพระพุทธศาสนา โดยมีการแบ่งแยกระหว่างธรรมารมณ์ที่ส่งเสริมกุศลและอกุศลธรรม ภิกษุควรเรียนรู้ที่จะคิด พูด หรือกระทำสิ่งที่นำไปสู่โอกาสของการเกิดกุศลกรรมที่สูงขึ้น และล
สุกชาดก
47
สุกชาดก
สุกชาดก ในอดีตกาล สมัยพระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัติในพระนครพาราณสี พระโพธิสัตว์เกิดเป็น พญานกแขกเต้า มีบริวารหลายพันตัว อาศัยอยู่ในหิมวันตประเทศอันเลียบไปตามมหาสมุทร พระโพธิสัตว์ มีลูกอยู่ตัวหนึ่ง เมื่อ
ในอดีตสมัยพระเจ้าพรหมทัต มีพญานกแขกเต้ากับลูกที่บอด ลูกนกไปหามะม่วงและไม่เชื่อฟังบิดามารดา ทำให้เกิดผลร้าย และสิ่งนี้เกิดเป็นบทเรียนว่าการไม่รู้จักประมาณในการบริโภคอาจนำไปสู่ความตายและการสูญเสียโอกาสใ
การฝึกฝนความเป็นผู้รู้จักประมาณในโภชนะและการตื่นอยู่
48
การฝึกฝนความเป็นผู้รู้จักประมาณในโภชนะและการตื่นอยู่
“ความเป็นผู้รู้จักประมาณ ความไม่หลงติดอยู่ในโภชนะ เป็นความดี ด้วยว่าบุคคล ไม่รู้จักประมาณ ย่อมจมลงในอบายทั้ง 4 บุคคล ผู้รู้จัก ประมาณแล ย่อมไม่จมลงในอบาย4” 2.3.4 ขั้นตอนที่ 4 “ประกอบเนืองๆ ซึ่งความเป็
บทนำเรื่องการฝึกธรรมของพระภิกษุมีความสำคัญในการพัฒนาจิตใจและรู้จักประมาณในโภชนะ เพื่อไม่ให้หลงติดอยู่ในอบายทั้ง 4 ซึ่งมีความก้าวหน้าทางจิตใจขึ้นอยู่กับการตื่นรู้และการจัดสรรเวลาสำหรับการทำสมาธิ เทคนิค
การฝึกสติสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา
51
การฝึกสติสัมปชัญญะในพระพุทธศาสนา
การนอน การพูด การนิ่งไม่พูด หรือการกระทำใดๆ นอกเหนือจากนี้ พระภิกษุจะต้องกระทำด้วยความรู้สึกตัว เสมอ ไม่ลืม หรือเผลอสติเลย การหมั่นฝึกให้ตัวเองมีสติสัมปชัญญะ ย่อมมีผลดีต่อจิตใจ เพราะทำให้ใจไม่ตกเป็นทา
บทความนี้กล่าวถึงความสำคัญของการมีสติสัมปชัญญะในทุกกิจกรรมของพระภิกษุ เพื่อไม่ให้ตกเป็นทาสของกิเลส เช่น ความโกรธและความหลงมัวเมา โดยอิงจากพระธรรมเทศนาของพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร) ซึ่งได้ให้คติตัวอย่
เจริญวิปัสสนาและการเสพเสนาสนะอันสงัด
52
เจริญวิปัสสนาและการเสพเสนาสนะอันสงัด
เจริญวิปัสสนาก้าวลงสู่อริยภูมิได้ก็ตาม ท่านก็ยังได้ชื่อว่า เป็นผู้หมั่นประคับประคองสติสัมปชัญญะ ข่มกิเลส ของตนเอง ท่านทำเช่นนี้เป็นเวลาถึง 19 พรรษา จนชาวบ้านทั้งหลายทั้งที่กำลังไถ กำลังหว่านกำลังนวดทำ
เนื้อหาเกี่ยวกับการเจริญวิปัสสนาและการรักษาสติสัมปชัญญะเป็นเวลานาน อธิบายขั้นตอนการเสพเสนาสนะอันสงัดสำหรับพระภิกษุ เพื่อการฝึกฝนเพิ่มความสงบสุขและการทำสมาธิอย่างมีประสิทธิภาพ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสรร
เรื่องพระมหากัสสปเถระในสมัยพุทธกาล
53
เรื่องพระมหากัสสปเถระในสมัยพุทธกาล
เรื่องพระมหากัสสปเถระ ในสมัยพุทธกาล เมื่อพระสัมมาสัมพุทธเจ้าประทับอยู่ ณ พระเวฬุวัน ครั้งนั้น ท่านพระมหากัสสป เถระเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าถวายอภิวาทแล้วนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง เมื่อพระมหากัสสปน
ในสมัยพุทธกาล พระมหากัสสปเถระได้เข้าเฝ้าพระพุทธองค์และได้รับการชวนให้นุ่งห่มจีวรและบริโภคโภชนะที่คฤหบดีถวาย แต่ท่านเลือกที่จะยังคงอยู่ในป่าเนื่องจากเห็นอำนาจประโยชน์ 2 ประการ คือ การมีความสุขในปัจจุบั
ขั้นตอนที่ 5 และ 6 ในการฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา
57
ขั้นตอนที่ 5 และ 6 ในการฝึกจิตตามหลักพระพุทธศาสนา
2.4.5 ขั้นตอนที่ 5 “ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ” จากการรู้จักสำรวมกาย วาจาให้เป็นปกติ รู้จักคุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย รู้จักการประมาณ ในการบริโภค และรู้จักการให้เวลาในการทำภาวนา ไม่เห็นแก่การนอนแล้วใจ
ในขั้นตอนที่ 5 เราจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับการประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ โดยทำให้มีสติอยู่ที่ศูนย์กลางกายในทุกอิริยาบถ ทำให้จิตใจสงบและมั่นคง ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสนอแนวทางให้กับเราว่าต้องฝึกรักษาจิตใจ
การทำบุญอุทิศส่วนกุศลและอานิสงส์แห่งบุญ
67
การทำบุญอุทิศส่วนกุศลและอานิสงส์แห่งบุญ
ไว้ทำบุญอุทิศส่วนกุศลแก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว เพราะท่านเป็นแหล่งแห่งบุญ เป็นบุคคลที่เต็มเปี่ยมไปด้วย คุณธรรมความดีงาม จึงควรแก่การทำบุญทั้งปวง 4. เป็นผู้ควรกระทำอัญชลี (อัญชลีกรณีโย) หมายถึง ท่านเป็นผู้
การทำบุญอุทิศส่วนกุศลแก่ผู้ที่ล่วงลับเป็นการสร้างบุญที่ยิ่งใหญ่ และเป็นการเปิดใจตนเองให้บรรลุธรรมได้ง่าย พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้กล่าวถึงคุณสมบัติของพระอริยบุคคลที่มีอานิสงส์ทั้ง 5 ประการ ซึ่งเป็นตำแหน่
การปฏิบัติธรรมเพื่อบรรลุความหลุดพ้น
68
การปฏิบัติธรรมเพื่อบรรลุความหลุดพ้น
3. เป็นผู้ปฏิบัติเพื่อญายธรรม (ญายปฏิปันโน) คือท่านตั้งใจปฏิบัติเพื่อให้รู้เห็นธรรม สำหรับจะ นำพาตัวท่านให้หลุดพ้นจากกิเลสอาสวะ และความทุกข์ทั้งปวง 4. เป็นผู้ปฏิบัติชอบ (สามีจิปฏิปันโน) คือท่านเป็นผู้
ในบทนี้มีการพูดถึงการเป็นผู้ปฏิบัติเพื่อญายธรรมและการปฏิบัติชอบตามธรรมวินัย เพื่อให้หลุดพ้นจากทุกข์และบรรลุธรรมขั้นต่างๆ。พระอริยบุคคล 4 คู่ 8 จำพวก เป็นบุคคลที่บรรลุธรรมตามลำดับ การปฏิบัติตามธัมมัญญูส
ความหมายและแนวคิดของธัมมัญญู
69
ความหมายและแนวคิดของธัมมัญญู
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุเป็นธัมมัญญูอย่างไร ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ย่อมรู้ธรรม คือ สุตตะ เคยยะ ไวยากรณะ คาถา อุทาน อิติวุตตกะ ชาตกะ อัพภูตธรรม เวทัลละ หากภิกษุไม่พึงรู้จักธรรม คือ สุตตะ เคยยะ ไวยากรณ
คำว่า 'ธัมมัญญู' แปลว่า ผู้รู้ธรรม ซึ่งมีความหมายหลายอย่างในพระพุทธศาสนา โดยแบ่งออกเป็น 3 ประการ ได้แก่ กุศลธรรม อกุศลธรรม และอัพยากตธรรม ซึ่งส่งผลต่อการดำเนินชีวิตและการหลุดพ้นจากทุกข์ในที่สุด
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
73
การฝึกอบรมในพระพุทธศาสนา
2. ต้องพยายามทำความเข้าใจศัพท์ที่ไม่เข้าใจให้ได้บ่อยๆ หากไม่เข้าใจ สามารถค้นหาได้จาก พจนานุกรม เพราะความเข้าใจในศัพท์เหล่านั้น จะช่วยให้เข้าใจสิ่งที่อ่านได้มากขึ้น และยิ่งรู้ศัพท์มากเท่าไร ความเร็วและ
การอ่านธรรมะควรทำความเข้าใจศัพท์ที่ไม่รู้จัก โดยการใช้พจนานุกรม เพื่อเพิ่มความเร็วในการอ่านและความเข้าใจ การสรุปใจความสำคัญจากที่อ่านช่วยให้จำได้ง่าย การเปรียบเทียบพระไตรปิฎกเล่มต่างๆ เพื่อหาความถูกต้
ความหมายของอัตถัญญูในพุทธศาสนา
84
ความหมายของอัตถัญญูในพุทธศาสนา
แต่นั้นปฏิบัติตาม ด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจ โดยความหมาย “อัตถัญญู” หมายถึง ความเป็นผู้รู้เนื้อความ หรือเข้าใจนัยต่างๆ ในคำสอนของ พระสัมมาสัมพุทธเจ้า แล้วนำมาฝึกหัดปฏิบัติตามด้วยกาย วาจา และใจ 4.3 สาระสำ
อัตถัญญูหมายถึงความสามารถในการเข้าใจนัยและคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า การฝึกปฏิบัติต้องมีพื้นฐานความรู้จากคำสอนในพระไตรปิฎก เพื่อไม่ให้หลงผิดในการตีความธรรมะ พระภิกษุต้องศึกษาคำสอนอย่างรอบคอบ และฝึกปฏ
ความสำคัญของการหยุดและการเข้าใจนัยในพระพุทธศาสนา
87
ความสำคัญของการหยุดและการเข้าใจนัยในพระพุทธศาสนา
พระบรมศาสดา หยุดนั่นแหละถูกต้องร่องรอยความประสงค์ของทางพุทธ ศาสนา ถ้าไม่หยุดละก็ เลอะละ แต่ถ้าพอหยุดได้แล้ว ก็อย่าออกจากหยุด หนา กลางของกลางที่หยุดนั้นแหละ กลางของกลางหนักเข้าไป อย่าถอย ออก ถ้าถอยออกผ
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของการหยุดเพื่อให้เข้าใจในนัยที่ถูกต้องของพระพุทธศาสนา การเข้าใจนัยอย่างถูกต้องช่วยให้ปฏิบัติได้ดีและเจริญในคุณธรรม การมีความเพียรที่ไม่ถูกต้องอาจทำให้ไม่สามารถบรรลุธรรมได้เหมื
การตั้งความเพียรในพระธรรมคำสั่งสอน
88
การตั้งความเพียรในพระธรรมคำสั่งสอน
(พระพุทธเจ้า) ดูก่อนโสณะ เธอจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน คราวใดสายพิณของเธอตึงเกิน ไป คราวนั้นพิณของเธอมีเสียงหรือใช้การได้บ้างไหม ? (พระโสณะโกฬิวิสะ) หาเป็นเช่นนั้นไม่ พระพุทธเจ้าข้า (พระพุทธเจ้า) ดูก่อ
พระพุทธเจ้าได้ใช้สายพิณเป็นอุปมาในการสอนพระโสณะโกฬิวิสะ เกี่ยวกับการตั้งความเพียรให้อยู่ในระดับพอเหมาะ เพื่อหลีกเลี่ยงการฟุ้งซ่านจากความเพียรที่มากเกินไป และการเกียจคร้านจากความเพียรที่น้อยเกินไป เมื่
ความสำคัญของการใกล้ชิดครูบาอาจารย์
90
ความสำคัญของการใกล้ชิดครูบาอาจารย์
การที่มีโอกาสใกล้ชิดพระอุปัชฌาย์หรือครูบาอาจารย์ที่ดีจะทำให้พระภิกษุมีโอกาสพัฒนาคุณธรรม ให้ก้าวหน้าได้อย่างรวดเร็ว ทั้งนี้นอกจากจะได้ฟังธรรมและสอบถามให้เกิดความรู้ความเข้าใจแล้ว ยังจะ ได้อาศัยท่านเป็น
การใกล้ชิดกับพระอุปัชฌาย์หรือครูบาอาจารย์ที่ดีเป็นสิ่งสำคัญสำหรับพระภิกษุ ในการพัฒนาคุณธรรมและการเข้าใจธรรมะอย่างลึกซึ้ง การได้ฟังธรรมและสอบถามความรู้จะช่วยให้เขาเข้าถึงปฏิบัติได้ดียิ่งขึ้น อีกทั้งยัง
การเสริมสร้างคุณธรรมในพระภิกษุ
103
การเสริมสร้างคุณธรรมในพระภิกษุ
คุณธรรมเกิดขึ้นได้อย่างไร เมื่อพระภิกษุรู้จักธรรม และเข้าใจความหมายแล้ว จึงนำธรรมะซึ่งเป็นคำสอนของพระสัมมา สัมพุทธเจ้ามาฝึกปฏิบัติ เพื่อขัดเกลากาย วาจา ใจ ให้ใสสะอาดบริสุทธิ์ หลุดพ้นจากกิเลสอาสวะ เมื่
เมื่อพระภิกษุเข้าใจธรรมะและนำมาปฏิบัติ สามารถขัดเกลากาย วาจา ใจ ให้บริสุทธิ์ หลุดพ้นจากกิเลสอาสวะ ความสำคัญของการประเมินคุณธรรมของตนเองเพื่อพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และหลีกเลี่ยงความประมาทรวมถึงปัญหาและอุป
ความสำคัญของกุศลธรรมในพระพุทธศาสนา
104
ความสำคัญของกุศลธรรมในพระพุทธศาสนา
จากพุทธพจน์แสดงให้เห็นว่า พระองค์ทรงให้ความสำคัญกับกุศลธรรม หรือคุณธรรมของพระภิกษุ ใน 3 ลักษณะ คือ ปฏิภาณ 1. ไม่ทรงสรรเสริญพระภิกษุที่มีคุณธรรมหยุดนิ่งอยู่กับที่ 2. ไม่ทรงสรรเสริญพระภิกษุที่มีคุณธรรมเ
จากพุทธพจน์แสดงให้เห็นว่าพระองค์ทรงให้ความสำคัญกับกุศลธรรมของพระภิกษุใน 3 ลักษณะ ซึ่งรวมถึงการไม่อยู่กับที่และการพัฒนาคุณธรรมให้เจริญขึ้น โดยยกตัวอย่างพระมหาติสสเถระ ที่เข้าถึงสมาบัติ 8 แต่ไม่รู้ตัวว่
การประเมินคุณธรรมในตนเอง
105
การประเมินคุณธรรมในตนเอง
ใหญ่ในสระ ท่านก็เนรมิตให้ ขอให้เนรมิตหญิงสาวในดอกบัว ท่านก็เนรมิตหญิงสาวขึ้นมา พระธัมมทินนะจึงขอต่อไปว่า ให้ท่านเอาใจใส่ในรูปกายของหญิงสาวนั้น พอพระมหาติสสเถระเอาใจ ไปจดจ่อในรูปของหญิงสาวที่สวยงาม ควา
บทความนี้นำเสนอเรื่องราวของพระมหาติสสเถระและพระลกุณฏกภัททิยะในการประเมินคุณธรรมในตนเอง พระมหาติสสเถระได้เรียนรู้ว่าแม้ตนจะมีความพยายามในการปฏิบัติ แต่ความกำหนัดในกามยังทำให้เขาหลงผิดในความคิดว่าตนบรรล
การประเมินคุณธรรมในทางจิตภาวนา
106
การประเมินคุณธรรมในทางจิตภาวนา
และทราบว่าตนยังมีความบกพร่องในทางจิตภาวนา จึงเข้าไปหาพระสารีบุตร และขอให้ท่านแสดงธรรมเทศนา ให้ฟังบ้าง ในที่สุดท่านก็ได้บรรลุอรหัตผล จากเรื่องดังกล่าว แม้ว่าพระลกุณฏกภัททิยะเป็นพระโสดาบันแล้ว ท่านก็ยัง
บทความนี้นำเสนอการประเมินคุณธรรมในทางจิตภาวนา โดยเน้นการใช้ธรรม 6 ประการ ได้แก่ ศรัทธา ศีล สุตะ จาคะ ปัญญา และปฏิภาณ ซึ่งจำเป็นในการวัดคุณธรรม และการบรรลุอรหัตผลของพระลกุณฏกภัททิยะที่มีการสังเกตและประ
การรักษาศีลตามหลักพระพุทธศาสนา
109
การรักษาศีลตามหลักพระพุทธศาสนา
มีกุลบุตรคนหนึ่งเกิดศรัทธา บวชอุทิศชีวิตในพระพุทธศาสนา เมื่อบวชแล้ว พระอาจารย์และ อุปัชฌาย์ได้สอนเรื่องศีลที่เธอต้องรักษา โดยจำแนกศีลออกเป็นประเภทต่างๆ อย่างถี่ถ้วนให้ฟัง ภิกษุรูปนั้น รู้สึกว่าศีลเป็น
เรื่องราวเกี่ยวกับภิกษุผู้มีศรัทธาที่บวชในพระพุทธศาสนา โดยมีพระอาจารย์แนะนำให้รักษาศีล 3 ประการ ได้แก่ กาย วาจา และใจ เมื่อปฏิบัติถูกวิธี ทำให้ภิกษุสามารถบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ได้ในเวลาอันสั้น การศึก